Odżywianie w czasie zawodów turniejowych
Odpowiednie przygotowanie się do zawodów jest dużym wyzwaniem, a co jeśli zawody składają się z kilku startów? W wielu konkurencjach zawody wymagają od sportowca, aby ten toczył pojedynki kilka razy z rzędu, a podczas finałów, nawet kilka razy dziennie. Doliczając do tego fakt, że najczęściej w takich przypadkach, dokładny rozkład pojedynków jest nieznany i nieprzewidywalny, planowanie odpowiedniego odżywiania się jest praktycznie niemożliwe. Mimo to, aby konkurować na odpowiednim poziomie i zapewnić organizmowi potrzebne składniki odżywcze, trzeba sprostać temu zadaniu.
Jeśli sportowiec jest uczestnikiem zawodów turniejowych może spodziewać się wszystkiego. Nie powinien planować według tego, co liczy, że się wydarzy, ale brać po uwagę najgorszy scenariusz zdarzeń. Np. mecz tenisa może być dłuższy niż oczekiwano, ze względu na kontuzje przeciwnika, bądź opady deszczu. Planowanie jest potrzebne, ale ważna jest też elastyczność planu.
Timing posiłków
Ogólna zasada odżywiania przed wysiłkiem, to przyjęcie odpowiedniej ilości węglowodanów 2-4 h przed rozpoczęciem zmagań. Jednak podczas turnieju często może nie być takiej okazji, przerwy miedzy rozgrywkami mogą być krótsze i posiłek/przekąska, może nie zostać strawiona i przyswojona, w wyniku, czego będzie tylko obciążać zawodnika podczas walki, zamiast mu pomagać. Lepszą strategią jest zaplanowanie podjadania małych porcji pożywienia w krótkich odstępach czasu.
Czas przed wysiłkiem
|
Sugerowane artykuły
|
3-4 godziny
|
podpłomyki z dżemem lub miodem + mleko smakowe pieczone ziemniaki + twaróg + szklanka mleka płatki śniadaniowe(najlepiej owsiane) z mlekiem bułka z serem/mięsem + banan sałatka owocowa z jogurtem o smaku owoców makaron lub ryż z sosem na bazie składników o niskiej zawartości tłuszczu (np. pomidor, warzywa, chude mięso)
|
1-2 godziny
|
płynny suplement posiłku shake mleczny lub koktajl owocowy batony sportowe (sprawdź zawartości węglowodanów i białka) płatki śniadaniowe(najlepiej owsiane) z mlekiem batoniki zbożowe jogurt o smaku owoców owoce
|
Mniej niż 1 godzina
|
napoje izotoniczne żel węglowodanowy baton sportowy galaretki, lizaki
|
Oprócz tych wytycznych należy wziąć pod uwagę:
- porę rozgrywek (nie zapomnij o wliczeniu rozgrzewki)
- czy artykuły, które jadł/a byś normalnie o tej porze będą odpowiednie (np. czy masz możliwość odpowiednio przechować jogurt do popołudnia)
- czy artykuły, które normalnie spożywasz mogą być częścią planu żywieniowego na turnieju (np. płatki śniadaniowe mogą być świetną przekąską do podjadania, zjedzenie płatków z mlekiem może być już utrudnione)
Takie całodzienne częste podjadanie, może nie zaspokajać apetytu, tak samo jak normalny plan posiłków. Aby uniknąć uczucia głodu, warto zaplanować większa przekąskę lub mniejszy posiłek, kiedy tylko będzie taka możliwość, w czasie dłuższej przerwy. Warto poćwiczyć wdrożenie takiej strategii w życie, podczas treningów, aby na zawodach uniknąć dyskomfortu związanego z brakiem doświadczenia.
Dostępność pożywienia
Kiedy wybrałeś już, kiedy jeść, pozostaje problem, co zjeść? Organizatorzy turnieju zapewniają zazwyczaj ograniczony wybór artykułów spożywczych i napojów. Warto dowiedzieć się wcześniej, co będzie w menu, aby uniknąć rozczarowania. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest zabranie własnego prowiantu. Należy wziąć pod rozwagę świeżość pożywienia, możliwość chłodzenia i trwałość produktów. Jogurty, kanapki, owoce powinny być chłodzone, nikt chyba nie lubi ciepłej, rozmaślonej kanapki lub takiego też banana. Niektóre artykuły mogą być przechowywane w temperaturze pokojowej – ciastka, ciastka ryżowe, owoce z puszki, suszone owoce, batoniki zbożowe, batoniki sportowe, bułki, babeczki, biszkopty. Jeśli jest zimno, dobrym rozwiązaniem jest porcja ciepłej zupy, ale wymaga to oczywiście dostępu do wrzątku.
Dobrze jest zabrać różne rodzaje pożywienia i zawsze zabrać ekstra zapas. Zawsze możesz zmienić zdanie, bądź też potrzebować więcej jedzenia niż planowałeś/łaś. Ważne jest żeby unikać zjedzenia wszystkiego, co ma się ze sobą, tylko dlatego, że się zabrało dużo jedzenia. Zapasy mogą zawsze przydać się następnego dnia, kiedy będziesz ich bardziej potrzebować.
Nuda żywieniowa
Nie tylko Twoje mięśnie się meczą. Smak może również ulec zmęczeniu i znudzeniu, jeśli posiłki będą zbyt monotonne. Artykuły bogate w węglowodany są zazwyczaj słodkie i można odczuć „zasłodzenie” się kubków smakowych. Wtedy atrakcyjne staja się artykuły pikantne, które to znowu zazwyczaj obfitują w sól. Spożywanie takowych prowadzi do zwiększenia łaknienia i do magazynowania wody w organizmie. Jednak warto zaplanować sobie takie przekąski w czasie turnieju, oczywiście z umiarem. Mogą to być kanapki z masłem orzechowym, suszone herbatniki, zupa, niskotłuszczowe pasty i w ostateczności chipsy.
Zaspokajanie dużych potrzeb energetycznych
Jeśli spodziewane oczekiwania energetyczne są wysokie, bądź kiedy zawodnik cierpi na dyskomfort związany z jedzeniem w stresie, a czas na przyjęcie pokarmu jest krótki, warto wziąć pod uwagę płynne suplementy posiłków i batony sportowe, które są przyswajane przez organizm dużo łatwiej niż standardowe artykuły żywieniowe. Płynny posiłek wchłania się szybko i znacznie zmniejsza ryzyko rozstroju żołądka.
Można również korzystać z artykułów szczególnie bogatych w cukry – dżem, miód, lizaki, żelki – dostarczą one dużą dawkę łatwo przyswajalnych węglowodanów, kiedy tylko będzie taka potrzeba.
Nawadnianie organizmu
Trzeba tez zawczasu pomyśleć o napojach, których będziesz używać. Zapobieganie odwodnieniu organizmu jest kluczowe dla osiągnięcia dobrych wyników, szczególnie, jeśli zawody są długie.
Oto kilka porad:
- rozpoczynaj ćwiczenia dobrze nawodniony
- pij dużo i regularnie, regularne przyjmowanie płynów da lepsze efekty niż picie rzadko dużych ilości
- używaj napojów izotonicznych, aby połączyć nawadnianie organizmu z dostarczaniem mu energii
- unikaj napojów gazowanych
- zawsze miej pod ręką butelkę napoju, aby regularnie uzupełniać poziom płynów w organizmie
- pilnuj żeby napoje były schłodzone
Praktyczny przykład – szkolne zawody pływackie
Czas
|
Zdarzenia
|
Produkty
|
7:00
|
Śniadanie
|
płatki, niskotłuszczowe mleko + tost z dżemem
|
9:00
|
Rozgrzewka i wyścig na 50 m stylem dowolnym eliminacje
|
1 szklanka wody w ciągu pół godziny przed wyścigiem
|
10:00
|
Przerwa
|
jogurt owocowy / banan + woda lub napój izotoniczny
|
11:00
|
Rozgrzewka i wyścig na 50 m stylem grzbietowym
|
|
11:30
|
Odpoczynek, rozgrzewka i wyścig na 50 m stylem dowolnym finał
|
woda lub napój izotoniczny
|
12:00
|
Obiad
|
kanapka z szynką + owoce z puszki
|
13:30
|
Rozgrzewka i wyścig 100 m stylem zmiennym
|
woda lub napój izotoniczny
|
15:00
|
Przerwa
|
baton zbożowy + napój izotoniczny
|
16:00
|
Rozgrzewka i wyścig Sztafeta 4 x 50 m stylem dowolnym
|
woda lub napój izotoniczny
|
16:30
|
Odpoczynek, rozgrzewka i wyścig stylem zmiennym, sztafeta 4 X 50 m
|
baton zbożowy + napój izotoniczny
|
18:00
|
Kolacja
|
kurczak chilli z ryżem
|
Podsumowanie
Przygotowywanie się do zawodów wymaga wykorzystania podstawowej wiedzy o odżywaniu się w praktyce. Wcześniejsze planowanie pomoże osiągnąć maksymalną wydajność i zaoszczędzi stresu w trakcie wydarzenia. Nie zapomnij w swoim planie żywieniowym uwzględnić płynów!