Opis kontuzji

Istnieje wiele przyczyn zapalenia stawu biodrowego. U około 30 % pacjentów rozpoznaje się tyłozgięcie panewki, u dalszych 30 % łagodną postać dysplazji panewkowej. Owe zmiany powodują ograniczenie powierzchni kontaktu głowy kości udowej z panewką prowadząc do zwiększenia nacisku co wpływa na szybkie niszczenie. Do zapalenie może np. dojść w wyniku ogólnoustrojowych chorób reumatycznych. Można zaobserwować występowanie pierwotnie idiopatycznych zmian zwyrodnieniowych stawu biodrowego u starszych zawodników.

Schorzenie to prowadzi do postępującego niszczenia chrząstki stawowej, a następnie zwężenia szpary stawu i bólu. Dolegliwości bólowe zlokalizowane są wewnątrz stawu, mogą obejmować obszar w obrębie pachwiny, okolicy poza stawem biodrowym, bądź dolny odcinek kręgosłupa. Ból w zapaleniu stawu biodrowego ma charakter tępy, jednakże może być on połączony z uczuciem zablokowania lub przeskakiwania. Ból może rzutować do okolicy przedniej części stawu kolanowego. Większą intensywność dolegliwości bólowych można zaobserwować w godzinach porannych. Mogą onr również ulec zaostrzeniu pod wpływem aktywności ruchowej. Dość rzadko występuje aseptyczne zapalenie stawu.

 Sztywność stawu sprzyja powstawaniu osteofitów, a te z kolei nasilają uczucie sztywności. Zmiany zachodzące w tym procesie prowadzą do ograniczenia ruchów w stawie – głównie przywodzenia i rotacji zewnętrznej, często z utrwalonym przykurczem zgięciowym.

Objawy i symptomy kontuzji

W rozpoznaniu przydatne jest wykonanie rotacji wewnętrznej biodra w wyproście, albowiem w zapaleniu stawu biodrowego ruch rotacji wewnętrznej jest ograniczony, powodujący ból. Należy wykluczyć inne przyczyny, jak choćby rwę kulszową z odc. L3 -4, czy zwężenie tętnicy biodrowej wewnętrznej. Różnicować należy również z: złamaniem kości biodrowej, złamaniem kości miednicy, zwichnięciem biodra, uwięźnięciem bocznego nerwu skórnego uda, zapaleniem kaletki krętarza, zapaleniem  ścięgna mięśnia gruszkowatego lub ścięgien mięśnia pośladkowego wielkiego i małego, rzutowany ból z kręgosłupa, zwężenie tętnicy biodrowej wewnętrznej i nadwyrężenie lub stłuczenie mięśnia czworogłowego, czy mięśni kulszowo – goleniowych.

Do rozpoznania wykorzystuje się badanie radiologiczne wykonane w projekcji AP i bocznej biodra. Należy również wykonać zdjęcia boczne w pozycji Lauensteina (zmodyfikowana boczna pozycja żabia). Gdy zachodzi podejrzenie wystąpienia martwicy aseptycznej, niepotwierdzonej radiologicznie, lekarz zleca badania serologiczne, rezonans magnetyczny lub scyntygrafię kości.

Zapalenie stawu biodrowego w obrazie radiologicznym dzieli się na: zmiany koncentryczne (stwierdza się równomierną utratę chrząstki stawowej), migrację głowy kości udowej ku dołowi i przyśrodkowo lub ku górze i w kierunku górno – bocznym.

Do ogólnych cech zapalenia stawu zalicza się:

• ogniskowy ubytek chrząstki stawowej w części stawu maziówkowego, z towarzyszącym odczynem przerostowym podchrzęstnej warstwy kości i krawędzi stawu,
• heterogenna grupa chorób o wspólnych cechach patologicznych i radiologicznych,
• zmiany radiologiczne polegające na zwężeniu szpary stawowej, podchrzęstenej sklerotyzacji, powstawaniu torbieli i brzeżnych osteofitów,
• objawy kliniczne często obejmują ból związany z aktywnościa, sztywność stawu po okresie bezczynności oraz ograniczenie ROM,
• zmiany o podobnych cechach związane z wiekiem pacjentów, obejmujące ręce, stawy biodrowe, kolanowe, i stawy kręgosłupa.

Objawy zapalenia stawu biodrowego dzielimy na podmiotowe oraz przedmiotowe. Do objawów podmiotowych zalicz się: ograniczenie czynnościowe i upośledzenie ruchowe, ból związany z aktywnością, poczucie niepewności lub niestabilności ruchowej, sztywność po okresie bezczynności (zwykle trwająca około 30 min), ograniczenie ruchomości. Do objawów przedmiotowych zalicza się: niestabilność, punktową tkliwość uciskową wokół krawędzi stawu, wzmożone napięcie, twarde obrzęki wokół stawu, ograniczenie i bolesność ruchów, szorstkie trzeszczenia (skrzypienie lub blokowanie stawu), niewielki stan zapalny („zimny” wysięk – bez innych cech zapalnych).

Leczenie i rehabilitacja kontuzji

W leczeniu farmakologicznym stosuje się leki przeciwzapalne i przeciwbólowe (NLPZ). Należy jednak wykluczyć przeciwwskazania do stosowania NLPZ, a mianowicie choroby przewodu pokarmowego, nerek, wątroby oraz równoczesne stosowanie innych leków przeciwkrzepliwych. W leczeniu stosuje się również acetaminofen, środki nutracentyczne tj. siarczan chondroityny i glukozaminę.                                      

W przeszłości jako jeden ze sposobów leczenia stosowano również osteotomię. Obecnie zakres owych operacji jest ograniczony do wybranych sytuacji. Ponadto stosuje się unieruchomienie chorej kończyny. W zapaleniu stawu biodrowego zalecane jest stosowanie laski (kuli) trzymanej w ręce po przeciwnej stronie do chorego stawu. Korzystanie z laski zmienia kierunek sił działających na staw biodrowy, co w konsekwencji odciąża staw. Należy jednak pamiętać, że laska powinna być tak dobrana aby sięgała górnej krawędzi krętarza większego.

Rehabilitacja powinna obejmować zabiegi kinezyterapeutyczne, za szczególnym uwzględnieniem ćwiczeń rozciągających i wzmacniających mięśnie oraz torebkę zapalnie zmienionego stawu. Zaleca się również udział w zajęciach jogi, która uczy wykonywania ruchów, przy zachowaniu właściwego ustawienia stawu. W skład zabiegów fizykoterapeutycznych, w zależności od zaleceń lekarskich, może wchodzić: hydroterapia, ćwiczenia w wodzie (basen), krioterapia(np. zimne okłady z lodu), lub zastosowanie lampy Sollux, ultradźwięki, masaże, elektroterapia.

Warto również wykonywać ćwiczenia aerobowe, które nie nasilają zmian zapalnych, a podnoszą sprawność fizyczną, poprawiając ogólny stan zdrowia. Korzystne są również zajęcia relaksacyjne, które uczą technik odprężających i wyciszających. Uciążliwy ból, który chory odczuwa, staje się przyczyną stresu i wzmożonego napięcia, a to z kolei pogłębia ból, dlatego też ważna jest nauka technik relaksacyjnych.

Przy ustalaniu programu rehabilitacyjnego należy uwzględnić aktualny stan pacjenta, stopień zaawansowania schorzenia, wiek pacjenta oraz sposób leczenia. Rehabilitacja po operacyjnym leczeniu stawu biodrowego obejmować będzie inny rodzaj usprawniania.

Zapobieganie kontuzji

W celu zapobiegania zapalenia stawu biodrowego zaleca się leczyć wszystkie zakażenia bakteryjne organizmu, aby nie dopuścić do przedostania się bakterii. W profilaktyce uwzględnia się również odpowiednią dietę, zwłaszcza u osób z nadwagą, którą można wspomagać preparatami multiwitaminowymi. Zaleca się również aktywność fizyczną, jednakże należy unikać przeciążeń pamiętając o zasadach wykonywania czynności (np. podnoszenie ciężarów z podłogi na ugiętych kolanach, noszenie zakupów w obu kończynach górnych, o takiej samej wadze itp.).