Ścięgno Achillesa inaczej nazywamy ścięgnem piętowym. Mięsień brzuchaty łydki przechodzi w szerokie płaskie ścięgno, które łączy się ze ścięgnem mięśnia płaszczkowatego tworząc ścięgno Achillesa. Przyczep tego ścięgna znajduje się na guzie piętowym. Przyczepia się na dolnej i tylnej chropowatej powierzchni tego guza, między górną częścią, a ścięgnem znajduje się obszerna kaletka maziowa.
Tego typu uraz doznają zwykle osoby prowadzące siedzący tryb życia, zwłaszcza osoby w średnim wieku (40-60 lat) z napiętymi ścięgnami Achillesa i zmniejszonym zakresem ruchów w stawie skokowo-goleniowym, które nagle zwiększają swoją aktywność ruchową.
U osób zajmujących się sportem profesjonalnie zapalenie ścięgna Achillesa bywa na ogół wynikiem zastosowania niewłaściwego treningu lub techniki biegania lub przeciążenia.
Wyróżniamy trzy różne typy zapalenia ścięgna Achillesa, które są ze sobą ściśle powiązane
i początkowo wymagają identycznego leczenia:
- Zapalenie ościęgnej ścięgna Achillesa, niekiedy połączone ze zmianami zwyrodnieniowymi ścięgna Achillesa.
- Zapalenia ścięgna Achillesa, przy którym występuje stan zapalny i zwyrodnienie ścięgna Achillesa nieobejmujące ościegnej.
- Zapalenie przyczepu ścięgna Achillesa przy którym występuje stan zapalny i zwyrodnienie
w okolicy przyczepu ścięgna Achillesa z możliwą obecnością zwapnienia i ostrogi kostnej.
DIAGNOZA
Rozpoznanie zapalenia ścięgna Achillesa opiera się na lokalizacji punktu największej tkliwości. Zapalenie to jest zlokalizowanym stanem chorobowym w związku z czym, w czasie poruszania stawem, punkt maksymalnej tkliwości się przemieszcza. Ważne jest by przy wykonywaniu diagnozy wykluczyć przerwanie ścięgna Achillesa. Standardowe zdjęcie rentgenowskie stawu skokowo-goleniowego może wykazać zwapnienie wzdłuż ścięgna Achillesa. W przypadku zapalenia przyczepu ścięgna Achillesa zwapnienia często powstają do przodu od jego przyczepu.
Rezonans magnetyczny pomaga odróżnić zapalenie ścięgna od zapalenia jego przyczepu. Przy zapaleniu przyczepu ścięgna dochodzi do zatrzymania dużych ilości płynu w ścięgnie bez przerostu jego tkanek. Znaczny przerost ścięgna wskazuje na zastępowanie tkanki ścięgna blizną, co zwiększa ryzyko jego przerwania.
LECZENIE
W przypadku znacznej szpotawości lub koślawości tyłostopia należy rozważyć możliwość założenia korekcyjnej ortezy. Można również zastosować takie metody terapii jak jonoforeza czy elektroterapia, jednak głównie łagodzą one ból, a nie leczą urazu. W wyjątkowych przypadkach gdy nawracają dolegliwości bólowe zalecane jest założenie opatrunku gipsowego.
Nie należy wstrzykiwać steroidów do ścięgna lub do jego przyczepu, gdyż może to doprowadzić do jego przerwania, co utrudnia, a nawet uniemożliwia wykonaniu pierwszego szwu z powodu zwyrodnienia jego włókien.
W przypadku braku poprawy po leczeniu zachowawczym trwającym ponad 6 miesięcy konieczny jest zabieg operacyjny polegający na plastyce ścięgna i ościęgnej.
REHABILITACJA
Wszystkie wcześniej opisane uszkodzenia ścięgna Achillesa początkowo leczy się w podobny sposób. Stosowane są leki niesteroidowe i przeciwzapalne. Zaleca się wykonywanie ćwiczeń korekcyjnych, rozciągających i wzmacniających ścięgno Achillesa oraz mięsień brzuchaty i płaszczkowaty (ćwiczenia łydkek).
Po ustąpieniu dolegliwości możliwy jest powrót do dawnej aktywności sportowej. W przypadku nawrotu objawów należy przerwać wykonywanie czynności, które mogą je powodować, a następnie stopniowo do nich powracać.
W przypadku zabiegu operacyjnego pacjentowi zakłada się opatrunek gipsowy na 4-6 tygodni. Na chodzenie z obciążeniem chorej kończyny zwykle pozwala się po 2-4 tygodniach. Po usunięciu opatrunku gipsowego pacjent rehabilitowany jest przez 6 tygodni.