Więzadło poboczne strzałkowe jest jednym z więzadeł stawu kolanowego, przyczepia się do nadkłykcia bocznego kości udowej, biegnie ku dołowi, kończąc się przyczepem do powierzchni bocznej głowy strzałki. Od torebki stawowej oddziela go tkanka tłuszczowa, a samo więzadło nie jest zrośnięte z torebką.
Głównym mechanizmem powodującym tego typu urazy są przeciążenia wywołujące szpotawienie stawu i zewnętrzną torsję piszczeli. Urazy te są często niezauważane z powodu towarzyszących im uszkodzeń wielu innych więzadeł.
Uszkodzenia LCL najczęściej spotykamy u narciarzy, piłkarzy, koszykarzy.
DIAGNOZA:
Pacjenci z uszkodzeniami LCL często doznają dodatkowych uszkodzeń więzadeł stawu kolanowego, dlatego wskazane jest dokładne zbadanie kolana w celu stwierdzenia czy nie występują w nim inne zmiany patologiczne.
Do metod diagnozujących ten uraz zaliczamy:
Test zegara (dialtest) – porównuje się zewnętrzną rotację kości piszczelowych oceniając wielkość kąta zawartego między udem, a stopą. Test ten jest wykonywany pod katem 30° i 90°, znamienna jest różnica wyników uzyskanych w zdrowej i uszkodzonej kończynie rzędu co najmniej 5°.
Odwrócony test pivot-shift – polega na zgięciu stawu kolanowego pod katem 90 °. Następnie w czasie prostowania kończyny wywiera się osiowy i koślawiący nacisk na staw, a drugą ręką utrzymuje się stopę w rotacji zewnętrznej. W tym czasie jest wyczuwalne nastawienie podwichniętej ku tyłowi kości piszczelowej.
Test rotacji zewnętrznej (rekurwacji) – podczas przeprowadzania testu pacjent leży na plecach
z całkowicie wyprostowanym stawem biodrowym i kolanowym. Kończynę dolną chwyta się za palce
i unosi z kozetki. Przy tylko-bocznej niestabilności kolana dochodzi do nadmiernego wyprostu, nadmiernego koślawienia i zewnętrznej rotacji guzowatości piszczeli w zależności od wielkości rozluźnienia mięśnia czworogłowego.
Test szuflady tylno-bocznej – jest wykonywany przy wewnętrznej i zewnętrznej rotacji piszczeli oraz w pozycji neutralnej. Uszkodzenia tylko-bocznej okolicy stawu kolanowego powodują największe przemieszczenie typu szuflady tylnej podczas zewnętrznej rotacji piszczeli.
Badanie w znieczuleniu – stosowane szczególnie u pacjentów po ostrym urazie. Badanie pacjenta
z uszkodzeniem wielu więzadeł kolana na sali operacyjnej stwarza doskonałe warunki dla właściwej oceny zmian patologicznych w stawie bez utrudnień spowodowanych odruchową obroną mięśniową.
Przy podejrzeniu ciężkiego urazu kolana wskazane jest wykonanie serii zdjęć rentgenowskich oraz przeprowadzenie rezonansu magnetycznego, który pozwala na lokalizację uszkodzenia LCL oraz diagnozowanie uszkodzeń tylno-bocznego rogu stawu kolanowego.
LECZENIE:
Izolowane uszkodzenia LCL należą do rzadkości, jednakże w przypadku uszkodzenia I (naciągnięcie) lub II (naderwanie) stopnia dobre wyniki można uzyskać po unieruchomieniu kończyny na 2-4 tygodnie, a następnie zastosowaniu ćwiczeń wzmacniających mięsień czworogłowy. W przypadku urazu III stopnia (zerwanie więzadła) pacjent musi poddać się zabiegowi chirurgicznemu, który może polegać na pierwotnym zabiegu naprawczym więzadła.
Przewlekłe uszkodzenia LCL również często wymagają rekonstrukcji. Bez względu na rodzaj materiału wykorzystywanego do rekonstrukcji bocznego kompleksu więzadła część przeszczepu musi znajdować się między bocznym nadkłykciem kości udowej, a głową kości strzałkowej.
W przypadku uszkodzeń I lub II stopnia stosuje się ćwiczenia wzmacniające mięsień czworogłowy mające na celu zwiększenie stabilności rotacyjnej tylno-bocznej kolana.
Rehabilitacja kolana po zabiegu naprawczym w dużym stopniu zależy od towarzyszących uszkodzeń ACL lub PCL. Najczęściej konieczne jest odciążenie kończyny dolnej przez co najmniej 6 tygodni oraz zabezpieczenie bocznych struktur stawu kolanowego ortezą na okres co najmniej 3 miesięcy. Wczesne rozpoznanie i zabieg naprawczy uszkodzeń tylno-bocznego rogu stawu kolanowego zapewniają odzyskanie stabilności bocznej i powrót do uprawiania sportu. Rekonstrukcje tylko bocznego rogu stawu po przewlekłych urazach również dobre rokują, jeśli odtworzy się izometrię więzadła po stronie bocznej.