Więzadło boczno piszczelowe jest jednym z więzadeł stanu kolanowego, o trójkątnym kształcie składającym się z włókien warstwy powierzchownej oraz głębokiej. Część więzadła biegnie od kłykcia przyśrodkowego kości udowej, podąża w stronę piszczeli i przyczepia się 4-5 cm dystalnie od szpary stawowej. Część przednia warstwy powierzchniowej jest napięta i kontroluje ruch kolana zarówno podczas zgięcia jak i wyprostu. Część tylna jest bardziej skośna i kontroluje kolano tylko podczas wyprostu. Część głęboka więzadła leży bezpośrednio pod częścią powierzchniową i wplata się w torebkę stawu kolanowego.
Głównymi mechanizmami powodującymi ten uraz są przeciążenia wywołujące koślawienie stawu. Więzadło to charakteryzuje się dużą zdolnością do regeneracji.
Uszkodzenia MCL najczęściej spotykamy u narciarzy, a także piłkarzy.
DIAGNOZA:
Niewielki uszkodzenia MCL najczęściej są spowodowane niekontaktowymi, rotacyjnymi urazami, natomiast znaczne uszkodzenia pojawiają się w wyniku uderzenia w udo lub w górną część kończyny dolnej. W obydwu przypadkach należy zlokalizować miejsce bólu obecność niestabilności, czas wystąpienia obrzęku. W wielu przypadkach niewielkie uszkodzenia tego więzadła są bardziej bolesne niż całkowite jego zerwanie.
Stopień niestabilności pojawiający się w wyniku działania sił koślawiących jest oceniany na podstawie wielkości rozwarcia przyśrodkowej szpary stawowej przy gięciu kolana pod katem 30°. Ważne jest wykonywanie badania w kolanie zgiętym pod kątem 30°, ponieważ w pełnym wyproście jest ono stabilizowane przez tylną część torebki i więzadło krzyżowe tylne, co może mylić badającego i będzie on przypuszczał, że więzadło jest zdrowe.
Otwarcie szpary stawowej o wielkości:
- 1-4 mm wskazuje na uszkodzenie I stopnia (naciągnięcie),
- 5-9 mm wskazuje na uszkodzenie II stopnia (naderwanie),
- 10-15 mm wskazuje na uszkodzenie III stopnia (całkowite zerwanie).
Poza tym w uszkodzeniach I i II stopnia końcowy punkt ruchu w czasie koślawienia kolana jest twardy, natomiast w uszkodzeniach III stopnia jest miękki.
Przy podejrzeniu ciężkiego urazu kolana wskazane jest wykonanie serii zdjęć rentgenowskich oraz przeprowadzenie rezonansu magnetycznego, który pozwala na lokalizację uszkodzenia MCL oraz identyfikację urazu łąkotki i innych towarzyszących uszkodzeń.
LECZENIE:
W większości przypadków uraz ten nie wymaga interwencji chirurgicznej. Urazy I i II stopnia są leczone przez założenie opatrunku gipsowego lub ortezy na uszkodzone kolano. Pacjent może chodzić, jeśli nie odczuwa bólu. W przypadku uraz III stopnia pacjent musi poddać się zabiegowi chirurgicznemu, który może polegać na pierwotnym zabiegu naprawczym więzadła, w razie konieczności jego skrócenia. Przewlekłe uszkodzenia MCL również często wymagają rekonstrukcji.
W miarę poprawy ruchomości stawu wprowadza się izotoniczne ćwiczenia wzmacniające. Wraz
z odzyskiwaniem siły w kończynie rehabilitacja funkcjonalna może być coraz intensywniejsza.
W przypadku urazu I stopnia powrót do aktywności sportowej trwa ok. 14 dni, a w przypadku urazu II stopnia ok. 21 dni. Gdy mamy do czynienia z urazem III stopnia oraz ingerencją chirurgiczną czas rehabilitacji może przedłużyć się do ok. 6 miesięcy.